Kiezen

Tot grote hilariteit van mijn intimi heb ik pas één keer in mijn leven gestemd. De oorzaak was simpel: ik wilde niet stemmen zonder me goed te informeren over waar ik op stemde, en zag niet echt een noodzaak me erin te verdiepen. Ik was best tevreden met hoe het er in Nederland aan toeging.

Nu is dat anders: ik maak me zorgen, ik geloof niet dat het de goeie kant opgaat. Zware bezuinigingen op gebieden die we niet kunnen missen (onderwijs, zorg, cultuur) en een steeds grotere kloof tussen arm en rijk. Leuk dat het begrotingstekort is aangezuiverd (een voorwaarde voor lidmaatschap van de EU), maar al die bezuinigingen hebben ook een sociale impact gehad.

Het is niet zo gek dat er zo vaak een vergelijking wordt getrokken tussen Wilders en Hitler: vlak voor het uitbreken van WO-II heerste in Duitsland een zware crisis, en juist in tijden van crisis en armoede zoeken mensen een zondebok - en wat is dan makkelijker dan te wijzen naar ‘die buitenlanders’. De multiculturele samenleving is al decennialang een feit en niet meer terug te draaien. Ik geloof in bruggen bouwen, kijken naar overeenkomsten in plaats van verschillen. We zullen het met elkaar moeten doen - en bij voorkeur op een prettige manier.

Ook het principe dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor elkaar en voor elkaar zorgen als het wat minder gaat raakt steeds impopulairder. Juist nu het aantal daklozen groeit, en mensen op straat komen te staan omdat ze hun hypotheek niet meer kunnen betalen zouden we de zwakkeren in onze samenleving beter moeten ondersteunen. Hoe kan het dat zakenlui honderd miljoen euro verdienen aan een deal terwijl er mensen in de rij staan bij de voedselbank? Uit een artikel van Rutger Bregman, dat ik al eerder aanhaalde, blijkt dat de Nederlandse manier om armoede te bestrijden en ‘dat werkschuwe tuig’ aan het werk te schoppen geen resultaten boekt, maar wel miljarden kost. Wordt het geen tijd om daar eens kritisch naar te kijken?

Ook in de zorg gaat het een rare kant op.

Mantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald voor een dierbare zorgen. Niet als keuze, maar als noodzaak, omdat het iemand betreft waar je van houdt en die je niet in de steek wil laten. Het is dus niet hetzelfde als vrijwilligerswerk, en het is al helemaal geen baan. Al eind vorig jaar werd impliciet aangekondigd dat er een groter beroep op mantelzorgers gedaan zou worden (de ‘participatiesamenleving’) wat op veel weerstand stuitte van mantelzorgverenigingen. Nu blijkt dat er niet alleen een vriendelijk appel op vrienden en familie wordt gedaan, maar mantelzorg ronduit wordt geforceerd. Ik zal ‘t uitleggen.

Wij betalen met z’n allen ‘volksverzekeringen’. Een van die volksverzekeringen is de AWBZ, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Als je hulpbehoevend bent wordt door een instantie, het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) bepaald hóe hulpbehoevend je bent. Dat wordt vertaald in een Zorg Zwaarte Pakket, oftewel een ZZP, waarmee ook wordt bepaald welke aanspraak je kan doen op de AWBZ.

Sinds eind 2013, begin 2014 worden mensen met de laagste pakketten, ZZP1, 2 of 3, vaak hoogbejaarden, ‘niet meer geïndiceerd’ voor zorg in verzorgings- en verpleeghuizen. Vanaf 2016 komen daar ook mensen met ZZP4 bij. In mensentaal: die moeten thuisblijven of, als ze al zijn opgenomen, worden ze naar huis gestuurd waar mantelzorgers en andere vrijwilligers zich over hen mogen ontfermen.

Dat heeft een heleboel consequenties: steeds meer verzorgingshuizen moeten sluiten, en duizenden lager opgeleide verpleegkundigen verliezen hun baan omdat de lichtere zorg niet meer nodig is. De volgende stap is natuurlijk dat langdurig werklozen worden gedwongen vrijwilligerswerk te verlenen – waardoor al die werkloos geworden verpleegkundigen de mensen die nu allemaal zonder verzorging thuiszitten onbetaald kunnen gaan verzorgen. Daarnaast worden mantelzorgers nog zwaarder belast, want niet alleen wordt er van ze verwacht dat ze zorg verlenen voor een dierbare die weer terug naar het eigen huis is gestuurd, maar ook in de overgebleven zorginstellingen wordt een rechtstreeks beroep op ze gedaan: doordat er zoveel verpleegkundigen worden ontslagen wordt de ‘pool’ die elkaar op kan vangen bij vakantie en ziekte steeds kleiner. En dat noemen we dan onze participatiesamenleving. Ik noem het een rotstreek.

Ik weet 't, het zijn geen issues die op gemeenteniveau op te lossen zijn, de gemeenteraadsverkiezingen zijn iets anders zijn dan de Tweede Kamerverkiezingen (die zijn pas weer in 2017). Maar wie weet kan ik met mijn stem toch bijdragen aan het begin van een omslag over drie jaar.




Reacties